تعریف کارت سبز
کارت سبز: گواهی‌نامه بین‌المللی بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی که عضو بر اساس نمونه مورد تائید دفتر صادر و به بیمه گزار عرضه مینماید.
شورای دفاتر کارت سبز: نهاد مسئول اداره عملیات سیستم بین‌المللی کارت سبز است که بر اساس قوانین کشور یلژیک به صورت یک انجمن بین المللی غیر انتفاعی غیر تجاری با اقامتگاه قانونی شهر بروکسل برای مدت نامحدود تاسیس شده و دفتر عضو آن است.
ماهیت حقوقی، نحوه اداره و وظایف دفتر
ماهیت حقوقی دفتر
دفتر موسسه غیرتجارتی غیرانتفاعی دارای شخصیت حقوقی مستقل است که براساس ماده (٥٨٤) قانون تجارت مصوب سال ١٣١١، و به عنوان ”مجری بیمه‌های اجباری شخص ثالث بین‌المللی” توسط شرکت‌های بیمه دارای مجوز صدور بیمه‌نامه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه، تأسیس و با اقامتگاه قانونی تهران در مرجع ثبت شرکت‌ها و موسسات غیر تجاری به ثبت می‌رسد و دارای تابعیت ایرانی است.
تبصره- پس از ثبت موسسه بر اساس شرایط مربوطه، اقدامات لازم از سوی بیمه مرکزی براساس مقررات شورای دفاتر کارت سبز برای معرفی‌و الحاق موسسه به عنوان دفتر ملّی (داخلی) به سیستم بین‌المللی کارت سبز به عمل می‌آید.
- کلیه موسسات بیمه ایرانی مجاز به انجام عملیات بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث ملزم به عضویت دفتر می‌باشند.
- دفتر نمی‌تواند ماهیت حقوقی و یا تابعیت خود را تغییر دهد.
نحوه اداره دفتر
- اداره دفتر تابع مقررات شورای دفاتر کارت سبز (COB)، این آیین‌نامه و اساسنامه دفتر خواهد بود.
تبصره- اساسنامه با هدایت بیمه مرکزی و توسط هیئت موسس تهیه و پس از تایید بیمه مرکزی، در رکن ذی‌صلاح موسسه که در اساسنامه پیش‌بینی شده است تصویب و در مرجع ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری ثبت می‌شود. هرگونه تغییرات بعدی در اساسنامه و ثبت آن منوط به تأیید بیمه مرکزی خواهد بود.
- صلاحیت مدیران و بازرسان دفتر باید قبلاً به تأیید بیمه مرکزی رسیده باشد. شرایط مدیران(مدیرعامل، هیئت‌مدیره و مدیران فنی) و بازرس یا بازرسان دفتر و نحوه تأیید یا رد صلاحیت آنها مطابق ضوابطی است که به تصویب بیمه مرکزی خواهد رسید.
- رسیدگی و پرداخت خسارت حوادث ناشی از وسایل نقلیه در ایران بر اساس قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب سال ١٣٩٥ و اصلاحات بعدی آن و آیین‌نامه‌های مربوطه میباشد. دفتر مشمول قانون مذکور در این بند و مقررات مربوطه درحدود فعالیت خود خواهد بود.
- دفتر توسط اعضای آن از طریق پرداخت حق عضویت و سهم مشارکت و تضامین مالی لازم و عنداللزوم تشکیل صندوق، مطابق ضوابطی که پس از تایید بیمه مرکزی به تصویب دفتر می‌رسد تامین مالی می‌شود.
- حدود مسئولیت مالی دفتر و اعضای آن در خصوص پرداخت خسارات موضوع کارت سبز که از سوی موسسات بیمه عضو دفاتر سایر کشورهای عضو شورای دفاتر کارت سبز صادر می‌شود، طبق مقررات مصوب شورای مذکور باید در اساسنامه تصریح گردد. همچنین حدود مسئولیت مالی اعضای دفتر در قبال سایر مطالبات اشخاص و دیون دفتر باید در اساسنامه مشخص شود.
- هرگونه طرح دعوا یا دفاع از دعاوی مطروحه در اجرای وظایف و اختیارات دفتر همچنین اجرای آرای صادره علیه دفتر یا عضو، حسب مورد به عهده دفتر یا عضو مربوطه است و بیمه مرکزی هیچگونه مسئولیتی در این خصوص ندارد.
وظایف دفتر
- ضوابط مربوط به شرایط اعطای پروانه صدور کارت سبز و نحوه فعالیت اعضا و انتخاب کارگزاران خسارت راپس از تایید بیمه مرکزی تصویب، ابلاغ و بر عملکرد اعضا نظارت نماید.
- مشخصه‌های کارت سبز را مطابق مقررات مربوط تنظیم و به اعضا ابلاغ کند و اعضا موظفند که کارت سبز را طبق آن صادر نمایند.
- بازپرداخت خسارتهایی که طبق مقررات سیستم کارت سبز بر عهده اعضا میباشد را تضمین نماید.
- به منظور بررسی و رفع مشکلات اجرایی حداقل سالی یک‌بار جلسه‌ای با اعضا برگزار کند.
- بر اجرای آیین‌نامه‌ها و سایر مقررات مصوب شورای دفاتر کارت سبز نظارت داخلی نماید.
- تضامین دوگانه ذیل را ارائه نماید:
به بیمه مرکزی به نمایندگی از دولت مبنی بر اینکه بیمه‌گر خارجی از قوانین قابل اجرا در آن کشور تبعیت می‌کند و در حدود آن به زیاندیدگان غرامت می‌پردازد.
به دفتر کشور مقصد از تعهد بیمه‌گر عضو که مسئولیت در قبال شخص ثالث را در رابطه با استفاده از وسیله نقلیه درگیر در حادثه پوشش می‌دهد.
- به محض اطلاع از وقوع حادثه در داخل کشور، مراتب را حسب مورد به دفتر یا عضو کشور ذی‌ربط و کارگزار خسارت مربوط اعلام و با آنها همکاری لازم را به عمل آورد.
- کلیه تعهدات اعضای خود را که ناشی از آیین‌نامه داخلی شورای دفاتر کارت سبز است، همچنین در صورت انحلال، ورشکستگی، لغو مجوز یا انحلال تضمین کند.
- امکانات سخت‌افزاری و نرمافزاری لازم را برای اداره امور دفتر و اجرای وظایف محوله فراهم نموده و اقدامات مقتضی برای امنیت داده را به انجام رساند.
تبصره- دفتر بایستی دستورالعمل امنیت و محرمانگی اطلاعات در موارد مقتضی را تهیه و پس از تایید بیمه مرکزی تصویب نماید.
وظایف عضو
- آمار و اطلاعات و صورتهای حق‌بیمه و خسارات پرداخت شده و معوق و تغییرات حاصله مربوط به عملیات کارت سبز خود را طبق چارچوب اعلامی بیمه مرکزی تنظیم و برای بیمه مرکزی و دفتر ارسال نماید.
- برای وصول مطالبات خود بابت انجام امور کارشناسی و تسویه خسارت طبق مقررات سیستم کارت سبز از سایر دفاتر کارت سبز و یا اعضای آنها اقدام نماید.
- طبق مقررات سیستم کارت سبز حق‌الزحمه سایر دفاتر کارت سبز، اعضای آنها و یا کارگزاران خسارت را پرداخت کند.
- حق عضویت سالانه، سهم مشارکت خود مشتمل بر هزینه‌های اجرای تضمین‌ها و تکالیفی که به موجب مقررات سیستم کارت سبز به عهده دفتر قرار می‌گیرد را مطابق ضوابط موضوع بند (٤) قسمت ب ماده (٢) در موعد مقرر به دفتر پرداخت نماید.
- ضمن ارائه تعهد، تضامین لازم را به منظور ضمانت اجرای تعهدات و تسویه خسارتهای کارت سبز به ترتیب مقرر در ضوابط بند (٤) قسمت ب ماده (٢) نزد دفتر تودیع نماید.
- در صورت دریافت اعلامیه و صورتحساب خسارت، مبالغ ارزی و ریالی خسارت و هزینه‌های رسیدگی مربوط را حسب اعلام دفتر یا عضو ذی‌ربط یا کارگزار خسارت مربوط بازپرداخت نماید.
- تبصره - تأخیر در بازپرداخت خسارت طبق مقررات سیستم کارت سبز، مشمول جریمه مربوطه خواهد شد.
نکات مهم
- دفتر و هر یک از اعضا موظفند رونوشت کلیه مصوبات، مکاتبات و گزارشات در عملیات کارت سبز، دریافتی از شورای دفاتر کارت سبز و نیز سایر دفاتر و اعضای آنها را برای یکدیگر ارسال نمایند.
- دفتر می‌تواند به عضوی که به وظایف، تکالیف و تعهدات خود عمل نمی‌نماید اخطار کتبی داده و در صورت ادامه وضعیت، پروانه صدور کارت سبز آن را پس از اخذ تاییدیه بیمه مرکزی تعلیق یا لغو نماید. در هرصورت عضو مکلف به ایفای تعهدات و اجرای تکالیف ناشی از صدور کارت سبز خود و تمام تعهدات دفتر در گذشته، حال و آینده خواهد بود.
تبصره: دستورالعمل موضوع این ماده توسط بیمه مرکزی تهیه و تصویب خواهد شد.
- ضوابط تعیین حق‌بیمه کارت سبز برای انواع وسایل نقلیه موتوری زمینی توسط دفتر تهیه و پس از تایید بیمه مرکزی تصویب می‌شود.
تبصره: عضو می‌تواند حق‌بیمه کارت سبز را با رعایت دستورالعمل صدور بیمه‌نامه‌های ارزی به ارز معتبر خارجی از بیمه‌گذاران دریافت نماید.
- عملیات بیمه کارت سبز حسب مورد تابع قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری مصوب ٣٠/٠٣/١٣٥٠ و سایر قوانین ومقررات مربوط میباشد.
سایر قوانین
- در صورت عدم وجود کارگزار خسارت، دفتر می‌تواند رسیدگی، تشخیص و تسویه خسارت زیاندیدگان ناشی از حوادث واقع شده در داخل کشور را به یکی از اعضا واگذار و یا خود راساً به آن رسیدگی نماید.
- در صورت وقوع حادثه در خارج از کشور، مسئولیت تسویه و بازپرداخت خساراتی که توسط دفتر محل وقوع حادثه و یا عضو و یا کارگزار خسارت ذی‌ربط به زیاندیدگان حادثه پرداخت می‌شود، به عهده عضو صادرکننده کارت سبز خواهد بود.
- دفتر می‌تواند با کسب مجوز از بیمه مرکزی، اجرای بیمه‌های اجباری شخص ثالث بین‌المللی یا سایر بیمه‌های اتومبیل ناشی از قوانین و مقررات و معاهدات بین‌المللی دیگر که جمهوری اسلامی ایران به آنها ملحق گردیده است یا در آینده ملحق می‌شود را بر اساس این آیین‌نامه و اصلاحات بعدی آن به عهده گیرد.
- هرگونه اقدام دفتر در انعقاد معاهدات و قراردادهای دو یا چند جانبه با سایر دفاتر عضو شورای دفاتر کارت سبز و اشخاص حقوقی خارجی یا بین‌المللی با تایید بیمه مرکزی صورت می‌پذیرد.
- تفسیر مقررات این آیین‌نامه، ضوابط و دستورالعمل‌های مربوطه و یا اجرای مقررات آنها، همچنین تفسیر و اجرای اساسنامه و اتخاذ تصمیمات ارکان دفتر و اعضای آن با رعایت مقررات شورای دفاتر کارت سبز صورت می‌پذیرد.
- در صورت بروز اختلاف اعضای دفتر با یکدیگر و یا اعضای دفتر با دفتر در مورد تفسیر یا اجرای مقررات این آیین‌نامه، ضوابط و دستورالعمل‌های آن یا اساسنامه دفتر و یا سایر مقررات مربوط، موضوع از طریق هیئت داوری سه نفره متشکل از دو داور به انتخاب طرفین و یک سرداور به انتخاب داوران منتخب طرفین حل و فصل خواهد شد. داوران بایستی دانش لازم در خصوص موضوع اختلاف را داشته باشند.
- بیمه مرکزی می‌تواند عندالاقتضاء برای نظارت بر دفتر، ناظر مقیم تعیین نماید. موارد تعیین ناظر مقیم، شرایط، حدود مسئولیت و وظایف وی مطابق ضوابطی است که توسط بیمه مرکزی تصویب و ابلاغ می‌شود.